bruidsschat

Laaghangend fruit in de Bruidsschat? Trillingen!

Door RO-ers bij gemeenten wordt de Bruidsschat gezien als ‘iets dat voor de omgevingsdienst is‘. Of ‘dat nemen we t.z.t. nog wel op‘. Het onderwerp heeft geen prioriteit voor het nieuwe omgevingsplan. De focus voor de opbouw van het nieuwe omgevingsplan ligt vooral bij de grote onderwerpen, zoals geluid. En dat is nou net het probleem. De onderwerpen zijn té groot. Waar begin je?

Onderschat vooruitschuiven niet – De gemeente heeft immers tot 2032 de tijd om een selectie uit de Bruidsschat te maken en te verplaatsen naar het nieuwe deel omgevingsplan. Dus wat doen wij mensen? Vooral vooruitschuiven: ‘Er moet eerst nog beleid gemaakt worden‘. Je kunt eindeloos vooruitschuiven… er is altijd wel een reden te vinden.

Een nieuw omgevingsplan opbouwen, dus de opbouw van het casco en het vullen met nieuwe regels, is vooral ook psychologie. Wij mensen houden niet van veranderingen en houden graag vast aan het oude en bekende. Ja, niets menselijks is me vreemd :-).

De afgelopen 3 jaren zijn wij bezig geweest met de opbouw van casco’s-op-maat voor 5 gemeenten. Heel leerzaam en het was vooral ook heel hard werken, dealen met weerstand, weg willen lopen, doorzetten en afzien. Het heeft ook veel opgeleverd: veel nieuwe inzichten in de opbouw van een casco, een 6 STAPPEN-aanpak, het platform start-omgevingsplan en vooral ook veel mensenkennis.

Dealen met weerstand van collega’s, stroef samenwerken, verdwalen in wetgeving en STOP-TPOD, abstracte handreikingen, etc. Je leest er nooit over. Het wordt erg onderschat in het proces van het nieuwe omgevingsplan.

Wat ik vooral hoor van RO-ers: ‘we hebben het veel te druk‘. Klopt, er ligt nog veel werk van aanvragen die vóór 1 januari 2024 zijn ingediend. Moet allemaal afgehandeld worden door weinig mensen. Toch is het ook een kwestie van prioriteiten stellen en een paar uurtjes per week in je agenda dichttimmeren voor het nieuwe omgevingsplan. Leg je smartphone weg en begin. Het gaat niet vanzelf, jij moet ook moeite doen.

Begin met een kleine stap – Dé manier om iets heel groots als een nieuw omgevingsplan aan te pakken is: heel klein beginnen. Als de stap te groot is, beginnen we niet. We schuiven het vooruit en het wordt een nog grotere drempel. Ga dus niet alleen af op lijstjes die de VNG maakt of die de wetgever belangrijk vindt. Betrek vooral ook de menselijke factoren bij de aanpak, zoals weerstand en de angst om fouten te maken.

Waarom trillingen? De Bruidsschat bestaat uit een ratjetoe van regels die veelal niet in lijn zijn met de instructieregels uit het Bkl of de eis van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties uit de Omgevingswet. Onderwerpen als geluid en externe veiligheid moeten eigenlijk als eerste aangepakt worden. Dit zijn alleen héle grote en vrij ingewikkelde onderwerpen. Vooral geluid. Laat dat dus even rusten. Begin eerst met het laaghangend fruit.

Laaghangend fruit uit de Bruidsschat is: trillingen. Dat onderwerp is behapbaar en relatief eenvoudig.

Hoe begin je met trillingen? In het tijdelijk omgevingsplan is het onderwerp opgenomen in paragraaf 22.3.5. Voor het nieuwe omgevingsplan is het de bedoeling dat je de regels uit de Bruidsschat kritisch bekijkt en selecteert welke artikelen mee kunnen naar het nieuwe omgevingsplan. In deze stap bekijk je ook de instructieregels over trillingen in het Bkl. Die staan in paragraaf 5.1.4.4 Bkl. Die ga je vergelijken. Dat kun je het beste doen met de omgevingsdienst. Dat doe je niet door een open vraag te stellen, maar een voorzet van regels aan de omgevingsdienst te sturen. Het is dan ook voor hun concreter en beter toetsbaar.

Voorbeeldregels trillingen – We hebben alvast een voorzet voor regels gemaakt. In de download tref je meer informatie aan. Lees die goed door.

–> Download: voorbeeldregels trillingen

Wil je meer downloads of kant-en-klare regels ontvangen? Doe dan mee met de oefensessies ‘Zo sloop je de Bruidsschat!‘.

Wil je hulp bij de opbouw van het nieuwe casco-omgevingsplan? Doe dan mee met de oefensessies  ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan!‘ De start is in maart 2024.

Voor meer informatie, bel 010 – 307 2273 of mail. We vertellen je graag meer.

*Direct aanmelden via onderstaand formulier kan ook. Het verplicht je tot niets. We nemen eerst telefonisch contact op en spreken het met je door. Daarna beslis je of het iets voor je is.

Waarom omgevingsjuristen zo voorzichtig zijn? Omdat we dat geleerd hebben. Het is aangeleerd gedrag. ‘Ja, zet in beginsel er maar voor, je weet nooit‘. Of het gebruik van vage terminologie, zoals ‘onevenredige aantasting van waarden‘. Ja, we leven in een indekcultuur. Juristen, maar ook andere RO-medewerkers bij gemeenten, zijn vooral om die reden bang om fouten te maken. Zo jammer!

Zonder fouten kun je nooit een goede adviseur worden. Creatief denken en vooral ook buiten je vakgebied, helpt enorm bij het bedenken van oplossingen voor het omgevingsplan.

De cursus ‘Stedenbouw voor professionals‘ in Tilburg heeft mij enorm geholpen om buiten juridische terminologie en grenzen te denken. Ik heb die cursus van 9 maanden in 2017 gevolgd. ‘Denk nou een buiten die stomme bestemmingsplangrenzen!‘ kreeg ik te horen van de stedenbouwkundige. Ik vond het erg confronterend. Je denkt immers dat je het als omgevingsjurist allemaal wel weet. Je hebt immers al zoveel bestemmingsplannen gemaakt. Die opmerking heeft me enorm vooruit geholpen. Wat ook heeft geholpen tijdens die cursus, het leren en durven tekenen op kalkpapier. Huh? Dat heb je als jurist toch niet nodig? Hoe dan? Teken maar eens een werkingsgebied. Serieus, het maakt je een stuk creatiever.

Ook van ondernemers en wethouders heb ik veel geleerd. Die gaan namelijk heel glazig kijken als jij met een uitgebreid en tot achter de komma uitgewerkt juridisch advies komt. Ze snappen er niets van.

Dat geldt ook voor het omgevingsplan vanaf 1 januari 2024. Dit tijdelijke deel zit vol met vage terminologie uit de Bruidsschat en bestemmingsplannen. Zeg nou zelf: begrijp jij deze wirwar?

Bij de Raad van State sneuvelen ook regelmatig bestemmingsplannen door onduidelijke terminologie, zoals in een uitspraak van 6 december 2023. (r.o. 10.3) In dit geval omdat een gemeente nog een nieuwe voorwaarde creëert in een planregel. Onnodig moeilijk en in dit geval in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel.

Het nieuwe omgevingsplan is een mooie kans om met vage terminologie en complex lopende zinnen te stoppen. Laten we als omgevingsjuristen eens kritisch naar ons zelf kijken. We kunnen best veel leren van regelanalisten en andere professionals die heel anders naar het omgevingsplan kijken.

Zo ruim je de Bruidsschat op!

De Bruidsschat is als zwerfafval dat blijft rondslingeren als je er niets aan doet. Blikjes die vooruit geschopt worden, bekers die blijven liggen. Als je buiten loopt denk je, tsjonge wat een troep! Digitaal ziet niemand zwerfafval, zoals de Bruidsschat.

De Bruidsschat bestaat uit een ratjetoe van regels die we zo maar accepteren. Onderwerpen als geur, geluid, trillingen, uitwassen van beton, slachten van dieren, parkeergarages, etc. komen van het Rijk, hup zo in het tijdelijk deel van het omgevingsplan terecht. De Bruidsschat is een speciale vorm van overgangsrecht, dus voor het tijdelijk deel van het omgevingsplan prima. Maar niet voor het nieuwe deel.

Tot mijn grote schrik accepteert vrijwel elke gemeente de Bruidsschat zonder morren. Waarom? Uit gemakzucht en onwetendheid. Vooral regelbeheerders – degenen die zich bezig houden met toepasbare regels – zijn er dol op. De toepasbare regels krijgen gemeenten immers gratis bij de Bruidsschat. Nogmaals, voor het tijdelijk deel prima. Maar zonder naar de inhoud te kijken willen gemeenten de Bruidsschat ook implementeren in het nieuwe deel. Aangemoedigd door softwareleveranciers. Waarom neem je oude troep mee naar het nieuwe omgevingsplan?

Het is zo belangrijk om je bewust te zijn van de inhoud van het omgevingsplan. Ik weet dat het tijd kost, maar investeer daarin. Neem niet klakkeloos alles maar over. Leer ermee werken!

Hoe je chaos voorkomt in het nieuwe omgevingsplan?

Heel simpel. Door je kennis te vergroten van de inhoud. In essentie is het omgevingsplan een juridisch instrument op grond van de Omgevingswet. Dat lijkt bijna niet meer zo. De digitalisering heeft de overhand gekregen. Onderdelen als toepasbare regels lijken belangrijker te zijn. Het begint echter met de inhoud van het omgevingsplan. Het evenwichtig toedelen van functies aan locaties is complex. Complexer dan bestemmen? Nee. Wel moeten we nu ook rekening houden met milieuregels en andere lagen die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving. We moeten alles in samenhang bekijken en afwegen voor een locatie. Dat is wennen en het kost tijd. De essentie, zoals bouwen en gebruiken, blijft in de praktijk echter hetzelfde. Aan de balie, bij de gemeente, zullen ondernemers nog steeds vragen ‘Mag ik daar een meubelzaak beginnen?’ of ‘Ik wil mijn bedrijfspand verbouwen of vergroten’, mag dat?

Vergeet dus niet de dagelijkse praktijk. Denk ook aan het rechtszekerheidsbeginsel. Regels moeten duidelijkheid bieden en een zekere begrenzing bevatten. We lopen anders helemaal vast in een digitaal spinnenweb. Een spinnenweb met prachtige toepasbare regels en keurige annotaties, maar met crap regels. Als je niet op de hoogte bent van de inhoud, krijgt de digitalisering de overhand. Het DSO is een middel, geen doel!

De Bruidsschat is de vuilnisbelt van het Rijk. Het is als zwerfafval dat blijft rondslingeren als je er niets aan doet. Blikjes die vooruit geschopt worden, bekers die blijven liggen.

In het DSO ziet niemand dit zwerfafval. Dat is juist zo lastig, print ‘em daarom maar eens uit. Je zult versteld staan. De Bruidsschat is een ratjetoe van regels die het tijdelijke omgevingsplan vanaf 1 januari 2024 ernstig vervuilt. Waarom ruimt niemand dit op?

Wil jij regels over fotorolletjes in het nieuwe omgevingsplan? Ja? Laad dan vooral de digitale versie van de Bruidsschat in je software. Veel software-aanbieders bestempelen dit als service zonder te weten wat ze doen. En in de praktijk merken we dat jij als RO-medewerker, jurist of planoloog hier braaf mee instemt. Waarom?

Besef dat de Bruidsschat in juridisch opzicht overgangsrecht is. De Bruidsschat zit vol met regels waar het Rijk vanaf wil en richting gemeente gooit. Vangen! Dat de gemeente op 1 januari 2024 van rechtswege een tijdelijk omgevingsplan heeft, wil niet zeggen dat je met deze rommel verder moet. Je kunt nu al beginnen met het kritisch doornemen van de Bruidsschat. Ga er met een stofkam doorheen. Maak een selectie van de regels die meegaan naar het nieuwe omgevingsplan of niet. Leg dit voor aan de Omgevingsdienst en hak knopen door.

Uitstelgedrag komt vaak voor: ‘We wachten nog op de definitieve versie, anders doe we veel werk voor niets‘. Echt onzin.

Weet je niet hoe dit aan te pakken?

Volg dan ons Programma ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan!‘

• leer praktisch en op een creatieve manier een basis-omgevingsplan te maken in 6 stappen
• 6 modules: elke 2 weken 2 uren les in gemeentehuis
• afgestemd op de gemeentelijke praktijk
• krijg zelf de regie over de inhoud en structuur van het nieuwe omgevingsplan
• 24/7 toegang tot het platform waar je in eigen tempo verder kunt leren
• begeleiding door een ervaren jurist of planoloog

Wat levert het op:

• op 1 januari 2024 zelf het omgevingsplan kunnen wijzigen met nieuwe regels
• een modulair casco-omgevingsplan-op-maat in software
• praktische kennis over opbouw en structuur van het nieuwe omgevingsplan

We vertellen je graag meer! Bel 010 – 307 2273 of boek een belafspraak in. Mailen mag natuurlijk ook.

P.S. Op 1 augustus 2023 starten we met de 2e groep gemeenten. Doe mee!