Rokende houtkachels via omgevingsplan beteugelen?

Steeds meer inwoners van woonwijken ervaren overlast van rokende houtkachels. Ze ervaren stank van rook en vinden dat hinderlijk. Bij de gemeente (of omgevingsdienst) worden dan ook steeds meer verzoeken om handhaving ingediend om hier wat tegen te doen.

Bij het opstellen van het nieuwe omgevingsplan, zoals bij het ontwerpen van de regels in het casco, is het belangrijk om als gemeente stil te staan bij wat er allemaal geregeld moet worden (of niet). De gemeente hoeft immers niet alles te regelen. Neem dan ook niet klakkeloos regels over.

Vanaf 1 januari 2024 is via de Bruidsschat (BS) een tweetal artikelen in het tijdelijk deel van het omgevingsplan terecht gekomen die relevant zijn voor dit onderwerp. Deze artikelen hebben betrekking op de specifieke zorgplicht voor de gebruiker van een bouwwerk en/of een open erf of terrein. Dit zijn:

  • artikel 22.18 BS (Specifieke zorgplicht gebruik bouwwerk)
  • artikel 22.20 BS (Specifieke zorgplicht staat en gebruik open erven en terreinen)

Deze artikelen zijn zogenoemde ‘kapstok’-voorschriften die de gemeente kan gebruiken wanneer het gebruik van een bouwwerk of open terrein leidt tot hinder en overlast, zoals bij rokende houtkachels het geval kan zijn. Het gaat hier om het beschermen van de volksgezondheid en om onrechtmatige hinder tegen te gaan.

In een uitspraak van de Afdeling van 22 november 2023 (no. 202202840/1/R3) was iets dergelijks aan de hand. Een inwoner had bij het college van B&W meerdere malen verzocht om handhavend op te treden tegen stankoverlast door het stoken van een houtkachel. In deze uitspraak wordt onder meer duidelijk dat het aantonen van onrechtmatige hinder door de gemeente, niet eenvoudig is. Hinder van rook ervaren wil nog niet zeggen, dat het ook onrechtmatig is:

In de rapporten over de controles van 10 oktober en 5 november is geconstateerd dat er is gestookt in strijd met de stookwijzer. Het college heeft zich echter op grond daarvan niet op het standpunt kunnen stellen dat daarom al sprake was van overmatige hinder (…).” Lees meer in r.o. 2 van deze uitspraak.

Tip voor nieuw omgevingsplan: vraag je allereerst af of je dit onderwerp specifiek wil regelen in het nieuwe omgevingsplan. Zo ja, maak er dan specifieke regels van met bijvoorbeeld maximale uitstoot in waarden die gemeten kunnen worden. Met als oogmerk: het beschermen van de gezondheid van omwonenden. Maak het vooral klein. Dat wil zeggen: behapbaar voor de praktijk van de handhaver en de jurist van de gemeente. Algemene termen in regels gebruiken lijkt veiliger, maar zijn over het algemeen slechter handhaafbaar. De normen moeten objectief te meten zijn. Ze zijn anders niet goed werkbaar voor de praktijk. In dat geval: niet opnemen. Je kunt dan net zo goed de twee kapstok-bepalingen laten staan.

–> Doe mee met de oefensessies ‘Zo ruim je de Bruidsschat op!. Lees meer.