geur

Rokende houtkachels via omgevingsplan beteugelen?

Steeds meer inwoners van woonwijken ervaren overlast van rokende houtkachels. Ze ervaren stank van rook en vinden dat hinderlijk. Bij de gemeente (of omgevingsdienst) worden dan ook steeds meer verzoeken om handhaving ingediend om hier wat tegen te doen.

Bij het opstellen van het nieuwe omgevingsplan, zoals bij het ontwerpen van de regels in het casco, is het belangrijk om als gemeente stil te staan bij wat er allemaal geregeld moet worden (of niet). De gemeente hoeft immers niet alles te regelen. Neem dan ook niet klakkeloos regels over.

Vanaf 1 januari 2024 is via de Bruidsschat (BS) een tweetal artikelen in het tijdelijk deel van het omgevingsplan terecht gekomen die relevant zijn voor dit onderwerp. Deze artikelen hebben betrekking op de specifieke zorgplicht voor de gebruiker van een bouwwerk en/of een open erf of terrein. Dit zijn:

• artikel 22.18 BS (Specifieke zorgplicht gebruik bouwwerk)
• artikel 22.20 BS (Specifieke zorgplicht staat en gebruik open erven en terreinen)

Deze artikelen zijn zogenoemde ‘kapstok’-voorschriften die de gemeente kan gebruiken wanneer het gebruik van een bouwwerk of open terrein leidt tot hinder en overlast, zoals bij rokende houtkachels het geval kan zijn. Het gaat hier om het beschermen van de volksgezondheid en om onrechtmatige hinder tegen te gaan.

In een uitspraak van de Afdeling van 22 november 2023 (no. 202202840/1/R3) was iets dergelijks aan de hand. Een inwoner had bij het college van B&W meerdere malen verzocht om handhavend op te treden tegen stankoverlast door het stoken van een houtkachel. In deze uitspraak wordt onder meer duidelijk dat het aantonen van onrechtmatige hinder door de gemeente, niet eenvoudig is. Hinder van rook ervaren wil nog niet zeggen, dat het ook onrechtmatig is:

“In de rapporten over de controles van 10 oktober en 5 november is geconstateerd dat er is gestookt in strijd met de stookwijzer. Het college heeft zich echter op grond daarvan niet op het standpunt kunnen stellen dat daarom al sprake was van overmatige hinder (…).” Lees meer in r.o. 2 van deze uitspraak.

Tip voor nieuw omgevingsplan: vraag je allereerst af of je dit onderwerp specifiek wil regelen in het nieuwe omgevingsplan. Zo ja, maak er dan specifieke regels van met bijvoorbeeld maximale uitstoot in waarden die gemeten kunnen worden. Met als oogmerk: het beschermen van de gezondheid van omwonenden. Maak het vooral klein. Dat wil zeggen: behapbaar voor de praktijk van de handhaver en de jurist van de gemeente. Algemene termen in regels gebruiken lijkt veiliger, maar zijn over het algemeen slechter handhaafbaar. De normen moeten objectief te meten zijn. Ze zijn anders niet goed werkbaar voor de praktijk. In dat geval: niet opnemen. Je kunt dan net zo goed de twee kapstok-bepalingen laten staan.

–> Doe mee met de oefensessies ‘Zo ruim je de Bruidsschat op!‘. Lees meer.

Geur omgevingsplan to-do-lijstje

‘Geur hoeven wij niet te regelen in het nieuwe omgevingsplan, want wij hebben geen intensieve veehouderijen in de gemeente‘. Of ‘Wij hebben geen geurverordening’.

Veel mensen denken bij geur aan agrarische geur of stank in het buitengebied. Was het maar zo simpel!

Elke gemeente moet in het nieuwe omgevingsplan iets regelen over geur. Er dient volgens de instructieregels van het Bkl sprake te zijn van een ‘aanvaardbaar geurniveau‘.

Welke bronnen van geur komen we zoal tegen in een gemeente?

• geur door houden van landbouwhuisdieren in een dierenverblijf met geuremissiefactor
• geur door houden van landbouwhuisdieren in een dierenverblijf zonder geuremissiefactor
• geur door andere agrarische activiteiten
• geur door zuiveringtechnische werken
• geur door houden van paarden en pony’s
• geur door houtstook of BBQ
• geur door bereiding van voedsel (horeca)
• geur door industrie
• geur door parkeergarages
• etc.

Wat als we geen regels – behalve de verplichte uit het Bkl – opnemen in het nieuwe omgevingsplan?

Neemt de gemeente geen specifieke regels op in het nieuwe omgevingsplan over deze geurbronnen, dan dient het gemeentebestuur zelf in te vullen wat een ‘aanvaardbaar geurniveau‘ is bij een specifiek geval, zoals bij een handhavingszaak. Ga er maar aan staan! Wat doe je in zo’n geval? Bijvoorbeeld bij klachten over houtstook in een woonbuurt? Of vanwege het houden van paarden en pony’s in een woonwijk?

Het is belangrijk om hier alvast over na te denken. Leg het in de week. Doe dat met behulp van de omgevingsdienst.

To-do-lijstje-geur

• gemeenteraad moet in bepaalde gevallen een ‘bebouwingscontour geur’ vastleggen, in plaats van bebouwde kom. Zie artikel 5.97 Bkl. Geldt er binnen de gemeente een geurverordening? Zo ja, zijn deze gebieden nog actueel? Bepaal alvast de geometrische begrenzing.
• wat wil de gemeente regelen over houtstook of BBQ in een woonwijk? Zo niet, realiseer je dan dat deze geur ‘aanvaardbaar’ moet zijn in het nieuwe omgevingsplan.
• wil de gemeente afstanden opnemen voor pony’s en paarden?
• wil de gemeente geurgevoelige locaties aanwijzen, zoals campings of sportvelden? Deze mogelijkheid biedt het Bkl.
• wil de gemeente meer geurgevoelige gebouwen aanwijzen dan die uit het Bkl?
• zijn er verschillen in gebieden in de gemeente voor wat betreft geurbelasting? Zo ja, welke gebieden en wil de gemeente hier regels voor opnemen?

Denk alvast na over deze praktische punten en overleg met je collega’s. Schrijf ze op en leg deze voor aan de omgevingsdienst. Realiseer je dat het nieuwe omgevingsplan begint met babysteps.

Wil je ook graag op een praktische manier met het nieuwe omgevingsplan aan de slag? Heb je geen tijd om 100-den pagina’s wetteksten of theoretische toelichtingen door te nemen? Ben je bereid om veel te leren?

Meld je dan aan voor het praktische ‘Programma in 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan‘. Lees meer.

Wat het oplevert?

• Een op maat gemaakt casco-omgevingsplan voor de gemeente waarmee je op 1 januari 2024 het tijdelijke omgevingsplan kunt wijzigen met nieuwe regels in de gemeentelijke software.
• Praktische kennis over de opbouw en inhoud van het nieuwe omgevingsplan.
• Minder afhankelijkheid van stedenbouwkundige bureaus, de gemeente krijgt de regie terug.

Meer weten? Plan een belafspraak in. We vertellen je graag meer.