casco omgevingsplan

Strenge instructieregels provincie… Wat te doen?

Instructieregels uit de provinciale omgevingsverordening ogen vaak heel streng:

• In omgevingsplannen worden alleen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt die de ruimtelijke kwaliteit versterken.
• In omgevingsplannen worden alleen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt als onderbouwd is dat deze ontwikkelingen bijdragen aan het behoud en het versterken van een klimaatrobuust water- en bodemsysteem.

‘Ja, hoe dan?‘, ‘Hoe kunnen ze dit zo opstellen?‘ of ‘Onwerkbaar voor de gemeente‘, zijn meestal de reacties bij de gemeente.

Slikken of stikken! De hiervoor genoemde instructieregels lijken erg dwingend en er lijkt ook weinig ruimte voor de gemeente te zijn. In de Ow staat dat een provinciale instructieregel een bindende regel is voor bestuursorganen voor de inhoud van besluiten, zoals het omgevingsplan. Ze kunnen gaan over de onderbouwing, maar ook over de inhoud van het omgevingsplan. Vaak zijn de instructieregels ook nog vaag. Die combinatie is heel lastig voor de gemeente.

Leerzame sessie met de provincie Overijssel Gisteren hadden we bij de gemeente Steenwijkerland een sessie met medewerkers van de provincie Overijssel. De provinciale verordening van deze provincie telt maar liefst 120 instructieregels. Deze staan gelukkig in één hoofdstuk. Op zich goed, want er zijn ook provincies die instructieregels hebben verstopt in allerlei artikelen her en der verspreid in de verordening. De sessie met de provincie is STAP 3 uit ons Programma ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan!‘

De soep wordt niet zo heet gegeten – Er waren 3 ervaren medewerkers van de provincie aanwezig die per artikel op een praktische manier vertelden wat belangrijk is in het artikel en waarom het als instructieregel staat opgenomen. Na afloop waren we erg opgelucht: veel artikelen hoef je helemaal niet in het nieuwe omgevingsplan op te nemen c.q. te vertalen!

Leermoment? Niet mopperen op de provincie, maar organiseer een werksessie met ze. Het is voor beide kanten leerzaam. Oude artikelen uit omgevingsverordeningen zijn vaak 1-op-1 beleidsneutraal omgezet naar ‘nieuwe’ artikelen met instructies die meestal niet zo bedoeld zijn. Over de praktische uitvoering voor gemeenten is niet nagedacht. Dat is geen onwil, maar de provincie staat nu eenmaal verder af van de gemeentelijke praktijk. Zo’n praktische sessie is dus voor zowel gemeente als provincie erg leerzaam. Doen dus!

De regie terug naar de gemeente in 6 praktische stappen!

Het nieuwe omgevingsplan is dé kans voor de gemeente om de regie terug te pakken in de planvorming.

Leer in 6 praktische stappen:

• de opbouw, structuur en inhoud van het nieuwe omgevingsplan: waar is het op gebaseerd?
• werken met de software
• inzicht in stappen die de gemeente moet zetten om straks met wijzigingen om te gaan
• welke rol de gemeente het stedenbouwkundige bureau kan geven

Resultaat

• een eigen casco-omgevingsplan-op-maat in software
• het tijdelijke omgevingsplan kunnen wijzigen met nieuwe regels
• regie over de inhoud van het nieuwe omgevingsplan
• je kunt werken in de gemeentelijke software
• je hebt inzicht en kennis van de inhoud

Eisen deelname

• je hebt minimaal 3 jaren gemeentelijke praktijkervaring in de ruimtelijke ordening
• open houding om te leren

Meer weten? We vertellen je graag meer. Boek een belafspraak in of mail.

RO-medewerkers bij gemeenten overbelast

Bij veel mensen zal dit verbazing wekken. ‘Ambtenaren? Die hebben toch niets te doen? Dat is een misvatting. Afdelingen ruimte of ruimtelijke ontwikkeling bij gemeenten draaien overuren. Naast het reguliere werk dat vol zit met aanvragen die nog ‘even’ voor 1 januari 2024 in procedure moeten worden gebracht, doen ze ‘het omgevingsplan’ er ook ‘even’ bij.

Herkenbaar? Vaak worden er door RO-medewerkers ook nog allerlei webinars gevolgd en sturen ze elkaar allerlei handreikingen toe over het omgevingsplan. Dat klinkt goed, maar het leereffect is laag. En mentaal heel belastend, je hoofd raakt steeds voller. Zeker als het alleen online is.

Hoe krijg je het nieuwe omgevingsplan onder de knie ondanks alle drukte?

Door tijd te blokken en praktisch te oefenen in de software én fouten te maken. Is het echt zo simpel? Ja. Door te ervaren leer je, niet door meer te blijven lezen of nog meer webinars te volgen. Hierbij enkele tips:

• Begin klein
  Log in de gemeentelijke software en bekijk eens het casco-omgevingsplan dat erin staat. Begrijp je hoe het is ingedeeld? Snap je de artikelstructuur en opbouw? Het begint met dit kleine ministapje: inloggen. Ook al heb je geen affiniteit met software, doe dit eens. Het helpt echt.
  
• Blok je agenda voor 3 uren per week
  Reserveer tijd en blok je agenda voor 3 uren per week voor het omgevingsplan. Vooral bij drukte is het belangrijk tijd te reserveren en je agenda te blokkeren. ‘Ja, maar ik ben te druk‘, ‘Mijn collega’s hebben me nodig‘, ‘Ik kan dit echt niet maken‘. Ik heb alle excuses al gehoord. Het is echt onzin. Als jij er morgen niet meer bent, loopt alles gewoon door. Het is verder een investering in jezelf. Doe dat dus!
• Stop met handreikingen lezen en volgen van webinars
  Je hebt al genoeg gelezen over het omgevingsplan, en dat geldt ook voor webinars. Het leereffect is laag. Met praktisch oefenen bereik je het meest.

Kun je wel een steuntje in de rug gebruiken?

–>Volg de praktische sessies van ‘Het omgevingsplan platgeslagen!‘

Leer Stap-voor-Stap over:

• de opbouw, structuur en hoofdlijnen van het nieuwe omgevingsplan
• werken in de software
• opstellen deel-omgevingsplan aan de hand van praktijkvoorbeelden
• inzicht in stappen die gemeente moet zetten om met wijzigingen om te gaan
• welke rol de gemeente het stedenbouwkundige bureau kan geven

Hoe

• 4 sessies van 3 uren
• je werkt in de gemeentelijke software
• aan de hand van praktijkcasus

Eisen deelname

• minimaal 6 personen, maximaal 10 personen per gemeente
• gemeente heeft een eigen nieuw casco in software. Zo niet volg dan het Programma ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan!‘
• je hebt minimaal 3 jaren praktijkervaring bij een gemeente opgedaan
• je hebt basiskennis van het omgevingsplan

Meer weten? Maak een belafspraak of mail. We vertellen je graag meer!

Beleidsneutraal omgevingsplan? Bij veel gemeenten wordt hierover gesproken. Het klink veilig en vertrouwd, niet te veel werk.

Wat versta je onder beleidsneutraal? Een nieuw omgevingsplan zonder nieuwe ontwikkelingen, zoals nieuwe bouwlocaties?

Of bedoel je eigenlijk een bestaand bestemmingsplan min of meer ‘neutraal’ omzetten naar een nieuw omgevingsplan?

Het is belangrijk om die vraag te stellen. Wij hebben gemerkt dat iedereen er iets anders onder verstaat. In een offertetraject voor een nieuw omgevingsplan kan het veel verwarring veroorzaken.

Om je uit de droom te helpen: een beleidsneutraal nieuw omgevingsplan bestaat niet. Dat is een illusie.

Waarom niet?

• onder de Ow gaan we uit van activiteiten, het toedelen van functies en werkingsgebieden. Dat is echt iets anders dan bestemmen. Ik dacht ook altijd dat dat onzin was.
• criterium van een ‘veilige en gezonde fysieke leefomgeving’ is veel breder dan een ‘goede ruimtelijke ordening’ uit de Wro
• het sausje milieu wordt uitgegoten over alle ruimtelijke lagen
• het opstellen van een omgevingsplan vraagt een hele andere manier van denken en handelen dan we gewend zijn. Het ‘bestemmingsplandenken’ loslaten is lastiger dan je denkt!

Vragen aan jullie

• wat gaan jullie bijvoorbeeld doen met alle wijzigingsbepalingen en -voorwaarden uit de geldende bestemmingsplannen? De wijzigingsbevoegdheid vervalt en is niet opgenomen in de Ow. Vanaf 1 januari 2024 landen ze in het tijdelijke omgevingsplan op grond van artikel 22.32 Bruidsschat.
• Kunnen die artikelen met wijzigingsvoorwaarden ook naar het nieuwe omgevingsplan?

3 tips over de wijzigingsbepalingen en -voorwaarden uit de geldende bestemmingsplannen

Op grond van de Ow heeft het college van B&W geen bevoegdheid om een wijzigingsplan vast te stellen. Dat was onder de Wro wel het geval. In veel geldende bestemmingsplannen zijn wijzigingsbepalingen met voorwaarden opgenomen. Wat kunnen we doen met die bepalingen voor het nieuwe omgevingsplan? De meeste gemeenten willen immers een ‘beleidsneutraal’ nieuw omgevingsplan.

1. Inventariseer eerst alle wijzigingsbepalingen en -voorwaarden uit de geldende bestemmingsplannen. Zet ze onder elkaar, en ga vervolgens scannen of er dubbele tussen zitten. Met name in buitengebied plannen zitten veel identieke wijzigingsvoorwaarden. Welke soorten tref je zoal aan? Nou, bijvoorbeeld over vergroten bouwvlak, verplaatsing agrarisch bedrijf, wijziging vorm bouwvlak, etc.
2. Een mogelijkheid is om in het nieuwe omgevingsplan met een ‘binnenplanse’ omgevingsvergunning mee te werken onder voorwaarden aan nieuwe of andere activiteiten. Veel van die voorwaarden die nu in wijzigingsbepalingen staan, zijn geschikt om op te nemen in een omgevingsvergunning-stelsel in het nieuwe omgevingsplan. Als ze te ‘zwaar’ zijn zou ik het niet doen. Dan zou het ‘buitenplans’ via een ‘Bopa’ kunnen. Wat is een Bopa? Een ‘buitenplanse’ omgevingsplanactiviteit.
3. In artikel 2.8 Ow is een algemene regeling opgenomen over delegatie van bevoegdheden van de raad aan het college van B&W, van delen van het omgevingsplan. Een aantal gemeenten heeft al delegatiebesluiten genomen en deze mogelijkheid opgenomen. Dit is heel praktisch. Bepaalde activiteiten zou je kunnen wijzigen naar andere activiteiten via deze mogelijkheid. De voorwaarden waaronder zet je in het nieuwe omgevingsplan.

Uiteraard kunnen wijzigingen in het nieuwe omgevingsplan ook partieel worden uitgevoerd. Dat doe je dan via een nieuw omgevingsplan. Dat is alleen minder flexibel dan bovengenoemde mogelijkheden.

Heb je een beter idee? Geef het aan. We horen het graag!

Volg de module ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan!’

Ben je jurist, planoloog of RO-beleidsmedewerker bij een gemeente? En heb je weinig tijd voor het nieuwe omgevingsplan?

Wil je wel graag op de hoogte zijn zonder 1000-den pagina’s door te worstelen?

Volg dan deze module!

• leer een omgevingsplan te maken in 6 praktische stappen
• krijg zelf de regie over inhoud en structuur van het nieuwe omgevingsplan
• geheel toegepast op de gemeentelijke praktijk
• elke 2 weken 2 uren inspirerende sessies in het gemeentehuis, gedurende 4 maanden
• inclusief lesmateriaal en hulp van een ervaren omgevingsjurist of planoloog

Wat het oplevert

• een modulair casco-omgevingsplan-op-maat in de gemeentelijke software
• praktische kennis over opbouw en inhoud van het nieuwe omgevingsplan
• op 1 januari 2024 zelf het omgevingsplan kunnen wijzigen met nieuwe regels
• 24/7 toegang tot het platform startomgevingsplan.nl waar je in eigen tempo, en buiten de sessies om. kunt bijleren

Vanaf 15 juli 2023 start de 2e groep gemeenten. Doe mee!

Meer weten? Bel Sandra Luijendijk op 010 – 307 2273 of maak eerst een belafspraak. We vertellen je graag meer! Je hoort dan ook of het iets voor jou is.

De failliete gemeente

Vrijwel elke gemeente in Nederland is praktisch failliet. Failliet qua kennis, leegloop van personeel, vergrijzing en stroperige procedures. We hebben dan nog niet de boze en gefrustreerde initiatiefnemers van bouwprojecten meegenomen.

Nou nou, zo kan ie wel weer. Is het echt zo erg? Laat ik het zo zeggen: het werk van de RO-medewerker, zoals een planoloog of jurist, bij een gemeente is niet gemakkelijk.

Persoonlijk vind ik het ontzettend jammer dat het zo gaat. Ook jammer dat hier zo weinig aandacht voor is in de politiek. Verder dan vingerwijzen naar de ambtenaar komen ze niet. Het beeld over de ambtenaar van buitenstaanders is meestal niet zo positief. Ze houden immers ‘alles’ tegen, werken tegen en vertragen. Vanuit Den Haag roept Hugo de Jonge heel stoer dat hij de regie terug wil pakken, want de gemeente bakt er niets van. Nou, liever niet. De regie moet juist weer bij de gemeente liggen.

We willen echter geen gemeente die alleen maar onderzoeken aan het controleren is, dat is geen regie voeren. Ik wil een gemeente die zelf visies maakt, zelf nadenkt en keuzes maakt. Niet een gemeente die alles uitbesteed aan stedenbouwkundige bureaus. Daar wordt de gemeente niet beter van. RO-ambtenaren zijn helaas verworden tot doorgeefluik tussen initiatiefnemer en omgevingsdienst. Wees nou eerlijk, dat is toch niet leuk? Je kunt toch veel meer?

Hoe veranderen we dat?

Het omgevingsplan is hét moment om als gemeente de regie terug te pakken. En ook je werk inhoudelijk weer leuker en interessanter te maken. Weet jij wat er in het omgevingsplan komt? Daar moet je wel moeite voor doen. Het gaat niet van zelf. Het begint al door de keuze te maken niet alles uit te besteden.

Moet je dan zelf al die 1000-den pagina’s wetteksten, toelichtingen en handleidingen doorakkeren? Nee, dat hebben wij de afgelopen 3 jaren al voor je gedaan. Tureluurs en wanhopig werden we er van, maar het heeft heel veel opgeleverd. Daar kun jij van profiteren.

Hoe de gemeente de regie terug pakt via het omgevingsplan

• denk na over wat je moet uitbesteden: welke kennis heb je niet in huis?
• onderschat je eigen medewerkers niet: ze kunnen meer dan je denkt
• begin met een klein gebied voor het omgevingsplan
• durf fouten te maken, het is onvermijdelijk
• zie alles als een les en niet als falen (duh, toch echt waar)
• begrijp de inhoudelijke keuzes voor het omgevingsplan, wat zit er in?
• begin met kleine stappen: 3 uur per week per medewerker als tijdsinvestering om te beginnen
• volg ons programma ‘In 6 stappen naar een nieuw omgevingsplan‘.

Meer weten? Boek een belafspraak. We vertellen je graag meer!