Omgevingsplanblog

Bestaand RO-beleid in een Programma? Hoe dan?

Van een gemeente kregen we de vraag hoe we bestaand RO-beleid, zoals de Nota ruimtelijke ordeningsbeleid in het nieuwe deel van het omgevingsplan kunnen opnemen. Als Programma omgevingsplan?

In het vorige blog hebben we besproken hoe we de bestaande RO-beleidsregels kunnen opnemen in het nieuwe deel van het omgevingsplan. Nu gaan we in op beleid dat geen beleidsregel in de zin van de Awb is. Kan dat beleid als Programma worden opgenomen? Hoe dan?

Volgens de Omgevingswet zijn er 4 soorten Programma’s:

• Verplicht Programma op grond van wet of Europese richtlijn, zoals Actieplan geluid
• Verplicht Programma bij dreigende overschrijding omgevingswaarden
• Vrijwillig Programma, zie artikel 3.4 en 3.5 Omgevingswet
• Programma met Programmatische aanpak

Mmm, nog erg abstract. Welk Programma is geschikt voor bestaand RO-beleid dat geen beleidsregel is?

Vrijwillig Programma – Als voorbeeld nemen we het bestaande Nota ruimtelijke ordeningsbeleid van een gemeente. Besef dat dit soort beleid zowel beleidsteksten kan bevatten met overwegingen als beleidsregels. Het is dus niet zwart/wit en dat maakt het lastiger dan het op het eerste oog lijkt. Dat hebben we in de praktijk ondervonden! Deze Nota is ervoor bedoeld om aan te geven wat de prioriteiten zijn in een bepaald gebied en er staan normstellingen in. Het is in dit geval niet meer dan richtinggevend.

Belangrijk is om eerst te bekijken of de Nota nog bruikbaar is als beleidsstuk. Zijn de onderwerpen nog actueel? Als er al een omgevingsvisie in de maak is, check dan of de bestaande Nota nog raakvlakken heeft met de ruimtelijke doelen uit de Omgevingsvisie. In de meeste gevallen zal de Nota ruimtelijke ordeningsbeleid aangepast moeten worden.

Integraal zorgt voor mist en uitstel – We hebben geadviseerd om de Nota ‘smal’ te houden en voorlopig te richten op 1 onderdeel. Zorg er voor dat de Nota niet te breed wordt qua onderwerpen. Integraal is het toverwoord onder de Omgevingswet, maar voor de praktijk is het bijna niet te doen. Het is heel veel en het kost tijd. Niet alleen om het te maken, maar ook om het te doorgronden. Integraal kan ook voor mist zorgen en uitstel. Uitstel om de Nota te actualiseren en uitstel in besluitvorming. Begin dus met een klein stapje.

Denk groot, begin met babysteps – Kijk eerst of je de Nota kunt updaten. Wat wordt er in de Omgevingsvisie gezegd over sec het ruimtelijke ordeningsbeleid? Probeer dat eerst te vertalen en de Nota te updaten en te wijzigen. Dat is al heel wat! In de Nota ruimtelijke ordeningsbeleid bijvoorbeeld hebben we eerst de lijst aangepast met daarop genoemd de geldende beleidsdocumenten. Dat kon al opgeschoond worden. Vervolgens hebben we gekeken naar de gebieden in de Nota. Toen bleek dat per gebied de uitgangspunten op grote lijnen nog steeds actueel zijn. Dat was een meevaller!

Besef dat de Omgevingswet met alle bijbehorende werkzaamheden een lange reis is met hindernissen. Er zijn vele manieren om te starten en het pad te bewandelen. Durf uit te proberen en begin met kleine stapjes. Besef ook dat binnen de gemeentelijke organisatie nog niet iedereen zo ver is. Veranderen gaat langzaam en gaat gepaard met weerstand.

In het volgende blog gaan we in op de digitale aspecten van het Vrijwillig Programma.

Binnen 4 maanden een Start-Omgevingsplan!

Vanaf 1 juli 2023 moet elke gemeente het tijdelijk omgevingsplan kunnen wijzigen! Met een Start-Omgevingsplan maakt elke gemeente een goede start:

• 90% gereed, 10% vult de gemeente zelf aan
• bespaart veel tijd 
• voorkomt onnodig uitzoekwerk
• op maat gemaakt voor de gemeente

Meer weten? Bel 010 – 307 2273 en vraag naar Marian of Niels. Of mail naar contact@omgevingsplanonline.nl

Bestaand RO-beleid – De meeste gemeenten hanteren beleid over de uitleg van juridische begrippen of bevoegdheden uit de Wro of Wabo en toepassing in de praktijk. Dat kan dakkapellenbeleid zijn, Nota dakopbouwen, planologisch afwijkingsbeleid, Nota ruimtelijke ordeningsbeleid, er zijn allerlei benamingen in omloop. Het kan ook meer algemeen RO-beleid zijn. Het zijn toetsingskaders voor de praktijk. We komen allerlei varianten tegen.

STAP 1 – Welk etiket plak je erop? Belangrijk is om te kijken wat de juridische status is van het beleid. Zijn het beleidsregels in de zin van artikel 1:3, lid 4 Awb? Of is het meer een algemeen visiedocument? In de praktijk is dit onderscheid niet altijd even helder.

Er zijn documenten die aangemerkt kunnen worden als beleidsregels in de zin van de Awb. Onder de Omgevingswet kunnen dergelijke beleidsregels in een Programma worden geplaatst of omgezet worden naar beleidsregels onder de Omgevingswet. Wat te doen?

In Planologisch kruimelbeleid bijvoorbeeld zitten vaak beleidsregels in de zin van de Awb. Heel specifiek wordt aangegeven onder welke omstandigheden medewerking kan worden verleend.

STAP 2 – Is het beleid nog relevant? Belangrijk is om te kijken of het beleid nog relevant is bij inwerkingtreding van de Omgevingswet. De planologische kruimelregeling uit het Bor (artikel 4, bijlage II) bijvoorbeeld vervalt onder de Omgevingswet. Volgens de wetgever was een belangrijke reden voor deze regeling dat de reguliere procedure gevolgd kon worden. Onder de Omgevingswet is die korte procedure standaard. De juridische basis vervalt weliswaar, maar de inhoud kan nog steeds wel bruikbaar zijn. Zie STAP 3.

STAP 3 – Nieuw deel omgevingsplan De gemeente kan ervoor kiezen om de regels van het huidige artikel 4, bijlage II Bor op te nemen in het nieuwe omgevingsplan. Bijvoorbeeld als afwijkingsregels. Via een ‘binnenplans’ omgevingsvergunningstelsel. Het huidige kruimelbeleid kan dan in principe – na een inhoudelijke update – weer gebruikt worden. De beleidsregels kunnen als verwijzing worden opgenomen in de regels.

Voor bestaand RO-beleid dat niet als beleidsregel wordt aangemerkt kan gekozen worden om het op te nemen als Programma. Dat wordt behandeld in het volgende blog (deel 2).

___________________________________________________________________________________

Met een StartOmgevingsplan klaar voor de Omgevingswet!

• 90% is gereed, de gemeente doet de rest
• aanlevering in software
• bespaart tijd
• geen aanbesteding nodig
• begeleiding door ervaren planoloog of omgevingsjurist

Meld je gemeente uiterlijk 31 maart 2023 aan en profiteer!

Meer weten? Bel 010 – 307 2273 (vraag naar Marian Harberink of Niels Willemsen)

De afgelopen 10 jaar zijn steeds meer bouwwerken vergunningvrij geworden. Dat zijn over het algemeen bouwwerken met een relatief klein impact op de omgeving. In grote lijnen wordt dat uitgangspunt onder Omgevingswet voortgezet.

De kern van de vergunningplicht is artikel 5.1 Omgevingswet. In dit artikel worden de activiteiten genoemd die vergunningplichtig zijn. In de toelichting van de wet staat aangegeven dat dit artikel vergelijkbaar is met artikel 2.1 Wabo. Er wordt alleen niet meer gesproken van project, maar van activiteit.

In de Omgevingswet bestaan 2 vergunningplichten voor bouwactiviteiten:

• vergunningplicht voor bouwen: de bouwtechnische toets
• vergunningplicht voor omgevingsplanactiviteiten: de ruimtelijke toets

Het Bbl bevat 2 lijsten van activiteiten waarvoor geen vergunning nodig is:

• artikelen 2.25 t/m 2.27: voor deze gevallen geldt een bouwtechnische toets. De gevallen die buiten deze lijst vallen zijn hiervan vrijgesteld.
• artikel 2.29: deze gevallen zijn vrijgesteld van de ruimtelijke toets.

Belangrijk is dat gemeenten in het omgevingsplan zelf de vrijheid hebben om te bepalen welke omgevingsplanactiviteiten vergunningvrij zijn of niet.

Welke stappen zetten? – Om te bepalen welke categorieën van vergunningvrije bouwwerken uiteindelijk in het nieuwe deel van het omgevingsplan kunnen worden opgenomen is het belangrijk de volgende stappen te doorlopen:

• welke instructieregels zijn er over vergunningvrije bouwwerken van het Rijk?
• welke instructieregels zijn er over vergunningvrije bouwwerken van de provincie? Denk aan monumenten.
• in welke gebieden wil de gemeente, aanvullend op de rijksregels, vergunningvrije bouwwerken mogelijk maken? Kan dat overal? Het is belangrijk om dat in beeld te brengen.

Opvallende wijzigingen in het nieuwe stelsel

• Er wordt geen onderscheid gemaakt in voor- en achterzijde (achtererfgebied) als het gaat om de vergunningvrije activiteiten voor de bouwtechnische toets. Alle bijbehorende bouwwerken van maximaal 5 meter hoog, zonder dakterras of balkon, zijn vergunningvrij voor de bouwtechnische toets, zie artikel 2.25 Bbl.
• Bijbehorende bouwwerken komen niet meer voor op de lijst van vergunningvrije bouwwerken voor de ruimtelijke toets, zie artikel 2.29 Bbl. Dat betekent dat alle bijbehorende bouwwerken weer vergunningplichtig worden, tenzij de gemeente in het nieuwe deel van het omgevingsplan aangeeft dat deze vergunningvrij zijn. Voor het tijdelijke omgevingsplan vult de Bruidsschat dit ‘gat’ op met de artikelen 22.27 en 22.36.

Ons advies: neem de gevallen van bouwwerken uit artikel 22.27 van de Bruidsschat op in het nieuwe deel van het omgevingsplan als ‘ruimtelijk’ vergunningvrij. Een uitzondering kan gemaakt worden voor monumenten, zoals staat opgenomen in artikel 22.28 Bruidsschat.

Een StartOmgevingsplan helpt de gemeente op weg!

Vanaf 1 juli 2023 moet elke gemeente het omgevingsplan kunnen wijzigen. Met een StartOmgevingsplan lukt het:

• op maakt gemaakt voor de gemeente, geleverd in software
• volledige integratie van (instructie- en milieu)regels uit Bkl, provinciale regels, bestemmingsplannen en gemeentelijke verordeningen
• toekomstproof: het casco kan verder uitgebouwd worden door gemeente of stedenbouwkundig bureau
• bespaart veel tijd
• hulp en begeleiding van ervaren omgevingsjurist of planoloog
• vaste prijs, onder aanbestedingsbedrag

Bel 010 – 307 2273 of mail naar contact@omgevingsplanonline.nl. 

Boterzachte provinciale instructieregels vertalen naar omgevingsplan

We hebben inmiddels verschillende omgevingsverordeningen doorgenomen van provincies. In vrijwel elke verordening zit een apart hoofdstuk met instructieregels voor het omgevingsplan.

Wat opvalt is dat er veel verschillen zijn in regels. In sommige artikelen zijn de regels meer dwingend geformuleerd dan in andere. In andere artikelen zijn ze boterzacht. Wat doe je hiermee voor het omgevingsplan?

Er zijn instructieregels die geen direct normstellende elementen bevatten die in acht moeten worden genomen of moeten worden overgenomen in het omgevingsplan. Ze zijn wel belangrijk, maar meer als aandachtspunt voor het omgevingsplan. Er moet wel rekening mee worden gehouden. Hoe dan?

Artikel 7.60 van de omgevingsverordening provincie Zuid-Holland is zo’n geval:

• artikel 7.60 Wezenlijke kenmerken en waarden Natuurnetwerk Nederland

In het tweede lid staat dat voor een Natura 2000-gebied behoren in ieder geval tot de wezenlijke kenmerken en waarden van dat gebied, de in het aanwijzingsbesluit beschreven kenmerken en waarden.

Is het de bedoeling om die beschreven kenmerken en waarden direct op te nemen in het omgevingsplan als artikel? Zeg het maar. Je kunt dit op verschillende manieren aanvliegen. Dé manier bestaat niet.

Onze oplossing voor boterzachte artikelen. Wij hebben de boterzachte provinciale instructieregels gesorteerd per onderwerp. De meeste onderwerpen omvatten ook gebieden. Dat kan bijvoorbeeld landelijk gebied zijn of Natuurnetwerk Nederland. Die gebieden kun je opnemen in het omgevingsplan als werkingsgebied, zoals in het voorbeeld Natuurnetwerk Nederland.

Aan het werkingsgebied ‘Natuurnetwerk Nederland’ koppel je vervolgens de inhoud van artikel 7.60. Belangrijk is dat de gebruiker straks deze regels in beeld krijgt als ie op het gebied klikt. Die moet er bij een aanvraag rekening mee houden.

De hiervoor genoemde gebieden hebben wij opgenomen in Hoofdstuk 4 van ons op maat gemaakte casco omgevingsplan voor de gemeente Uithoorn. Ter inspiratie kun je het hier downloaden. Met dit StartOmgevingsplan kan de gemeente Uithoorn op 1 juli 2023 het tijdelijk omgevingsplan wijzigen voor nieuwe plannen. Zorg ervoor dat jouw gemeente ook goed voorbereid is.

Wat is jouw oplossing? Bel 010 – 307 2273 of mail naar contact@omgevingsplanonline.nl.