De Omgevingswet is een groot ICT-project – In een brief van 1 februari 2022 kondigt minister de Jonge aan dat de inwerkingtreding van de Omgevingswet wordt uitgesteld. Wanneer de wet in werking treedt is nog niet bekend. Hopelijk wordt dit 1 januari 2023. Voor ons is het uitstel geen verrassing want er is al langer bekend dat de ‘motorkap’ van de Omgevingswet, het DSO-LV, nog lang niet klaar is. Dit laatste wordt vaak ontkend en verbloemd door het ministerie. De Omgevingswet is eigenlijk een groot ICT-project en is vooral ingestoken vanuit een digitaliseringsgedachte. Is dat erg? Nee, niet perse. De digitalisering rukt steeds verder op in alle geledingen van de maatschappij en biedt ook mooie hulpmiddelen. Het is echter wel belangrijk om steeds af te vragen: wordt de mens er beter van? Ik vind dat digitalisering in dienst van de mens moet staan. Het moet de mens gemak opleveren en het leven of werk gemakkelijker maken.
Te vaak is het verhaal dat digitalisering altijd vooruitgang is. De vraag is of dat zo is. Digitalisering kan ook tot ontmenselijking leiden en tot illusies. Het huidige heilige geloof in groene vinkjes van QR-codes in apps leidt tot de ongenuanceerde indeling gezond/niet gezond. Dit is een illusie. De realiteit is complex en menselijk gedrag is ook complex. Ook virussen leiden een eigen complex leven en trekken zich niets aan van QR-codes of apps. Wat heeft dit met de Omgevingswet te maken? Nou, ook bij de Omgevingswet is de belofte dat het tot verbetering leidt. Eindelijk integrale afweging van belangen en gemak voor de eindgebruiker. Ook de ruimtelijke ordening in Nederland is complex en genuanceerd. We wonen met veel mensen op een kleine postzegel waarin we van alles willen. Voor de gemeente is het ontzettend moeilijk om het goed te doen en keuzes te maken. Een weigering van een vergunning is voor de één een opluchting en voor de aanvrager een gruwel. Er spelen heel veel belangen in de ruimtelijke ordening. Financiële belangen, sociale belangen, milieubelangen, etc. Dat lost de Omgevingswet niet op. Ik denk dat we eens moeten erkennen dat de realiteit complex is en dat het leven ook niet maakbaar is. Ontmenselijking leidt tot verharding en sociale armoede. In wiens belang is dat?