gezondheid

Eindelijk succes in een juridische procedure waar windturbines en gezondheid een rol spelen! In dit geval gaat het om de vaststelling van een bestemmingsplan waar 4 windturbines planologisch-juridisch mogelijk worden gemaakt. Voor de bouw is een tijdelijke omgevingsvergunning afgegeven van 25 jaar. Appellant betoogt dat er onvoldoende onderzoek is gedaan naar laagfrequent en infrasoon geluid en de effecten daarvan op de omgeving. Volgens appellant is dit geluid schadelijk voor de gezondheid. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen ‘bestaat er in de wetenschap geen eenduidig standpunt over het antwoord op de vraag of laagfrequent en infrasoon geluid van windturbines effect heeft op de gezondheid van mensen en is in de wetenschap geen directe oorzaak-effect relatie tussen windturbinegeluid en gezondheid gevonden’. (…) Gelet op wat hiervoor al is overwogen over de gronden over de uitgevoerde akoestische onderzoeken, het laagfrequent geluid, infrasoon geluid en het pulserende karakter van het geluid en de verwerking daarvan in de door de raad gehanteerde normen, ziet de Afdeling geen aanleiding voor het oordeel dat de raad niet in redelijkheid de geluidnorm van 44 dB Lden respectievelijk 45 dB Lden voor de woning van appellant vanuit het oogpunt van de goede ruimtelijke ordening aanvaardbaar heeft kunnen achten. 

Geluidniveau buiten de woning ook meenemen in afweging een goede ruimtelijke ordening en straks ‘een veilige en gezonde fysieke leefomgeving’ – ‘Wat betreft het betoog van appellant dat ook de geluidniveaus buiten de woning hadden moeten worden beoordeeld, omdat ook geluid buiten de woning het woon- en leefgenot kan aantasten, overweegt de Afdeling dat er geen wettelijke geluidnormen zijn vastgesteld voor de geluidniveaus buiten de woning. Dit neemt niet weg dat uit artikel 3.1 van de Wro volgt dat de raad bij het vaststellen van het plan de aanvaardbaarheid van het geluid van de windturbines voor het verblijfsklimaat in de tuin dient te beoordelen.’ Lees meer in r.o. 11 van uitspraak ABRS 28 juli 2021, 201906442/1/R2.

Gezondheidsmaatregelen door de overheid: geleerde lessen uit de Covid-19 pandemie In juni 2021 is een uitgave verschenen met als titel ‘Versterking van de publieke gezondheid‘. Hierin staat dat de pandemie heeft aangetoond dat het noodzakelijk is de publieke gezondheid te versterken. Het belang van preventie is steeds groter geworden: ‘Health in all policies’ is het nieuwe uitgangspunt bij het Rijk. Zoals wel vaker het geval is bij een crisis is het antwoord van politici: maak nieuwe wetgeving om gezondheid te bevorderen en het beperken van gezondheidsrisico’s. De suikertax is een voorbeeld dat een paar jaar geleden werd geopperd, maar die door de succesvolle lobby van het bedrijfsleven is getorpedeerd. Wellicht dat er nu weer een kans ligt om dit van stal te halen. Ook bij het EK voetbal komt de succesvolle lobby van de ‘suikerindustrie’ sterk naar voren: Coca cola-flesjes die volop in beeld staan bij de persconferenties, een biermagnaat als grote sponsor bij een sportevent. Tja. Een onderdeel dat wel kansrijk is, is het bevorderen van beweging in de publieke ruimte. Met vaak simpele ingrepen, zoals meer groene parken die uitnodigen om te wandelen, het weghalen van barrieres (zoals eenvoudig de weg kunnen oversteken), de aanleg van bredere fiets- en wandelpaden, voldoende verlichting, etc. kunnen mensen worden gestimuleerd om te bewegen. Voor veel mensen is een half uurtje wandelen per dag al een uitkomst. De rol van de auto in de stad is nog te groot. Meer bewegen betekent het veranderen van dagelijkse gewoonten bij mensen. Dat is niet eenvoudig. Ook is gezondheid complex: het is van vele factoren afhankelijk. Een half uurtje wandelen per dag in de omgeving vraagt niet veel en kan ook sociale contacten stimuleren. Met name tijdens de lockdowns is duidelijk geworden hoe belangrijk bewegen is in de omgeving: even je huis uit, mensen tegenkomen, een praatje maken, etc. De groene publieke ruimte – waar je geen geld hoeft uit te geven om gebruik van te maken – is zeer belangrijk voor de gezondheid van de mens!

Vanuit het Rijk is er steeds meer interesse in gezondheid en de fysieke leefomgeving. Met name COVID 19 heeft dit proces versneld. Volgens een brief van 16 april 2021 is de nieuwe Omgevingswet er op gericht om een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit te bereiken en in stand te houden en de fysieke leefomgeving zodanig te beheren, te gebruiken en te ontwikkelen dat alle maatschappelijke functies ook op de lange termijn duurzaam vervuld kunnen worden. Het klinkt allemaal prachtig, maar hoe kan het praktisch geïmplementeerd worden?

• stimuleren van lopen, wandelen en fietsen
• stimuleren van gezonde voeding (invoeren van suikertax?)
• aanleg parken, nieuwe natuur of landschap
• vermindering luchtvervuiling, lichtvervuiling, geluidhinder
• gebruikmaken van deelauto’s
• reduceren van risico’s infectieziekten

In de brief staat ook dat de Omgevingswet beleidsmakers meer ruimte geeft om een gezonde en groene fysieke leefomgeving te ontwikkelen. Dat is natuurlijk onzin. Daar is geen wet voor nodig, wel lef. Lef van een gemeentebestuur om voor groen te kiezen in plaats van stenen. Lef om voor groen te kiezen in plaats van directe financiële opbrengsten, etc. Lees verder deze brief.

Hoe belangrijk groene openbare ruimte is, is wel bewezen tijdens de lockdownperiode. Vooral bewoners van grote steden zullen dit beamen. Groene buitenruimtes zijn essentieel als plek om elkaar nog te kunnen ontmoeten, om mensen te zien, voor een wandeling of een rondje hardlopen. Ruimte waar we in de pre-Corona periode wellicht onverschillig over dachten of dat het ons niet eens opviel. Ik denk dat het sowieso belangrijk is, om de waarde van publieke ruimtes eens te gaan waarderen.

Tijd voor herbezinning – Willen we nog wonen in dichtbevolkte, binnenstedelijke wijken, hutje-mutje op elkaar? Op plekken waar een hoge verdichting geldt? Hoewel geen stad in Nederland te vergelijken is met New York, loopt die stad momenteel leeg. Wie wil er nog in een hoge wolkenkrabber of hoog appartementengebouw wonen, waar je appartement alleen met een lift toegankelijk is? Ik denk dat het voor gemeenten belangrijk is om hier eens over na te denken voor de lange termijn. Dus geen korte termijn denken – ad hoc – over zoveel mogelijk financieel rendement, maar een beleid waar de gezondheid van mensen centraal staat:

• het buitengebied meer de stad intrekken: meer verbindingen op fiets- en loopafstand
• een omgeving die mensen triggert te bewegen
• gebouwen zonder liften (uitzondering voor gehandicapten)
• gebouwen met een buiten=binnen klimaat

Nog meer inspirerende voorbeelden zijn te vinden in de Blauwe Kamer, 3, 2020.