Juridisch casco omgevingsplan – Hopelijk wordt de nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet 1 januari 2023. Het ICT-gedeelte is nog lang niet af. Het is belangrijk om te beseffen dat de ontwerpgedachte achter de motorkap van de Omgevingswet vooral ICT-gedreven is. Dit terwijl een omgevingsplan een juridisch document is. De ICT-wereld en juridische wereld kunnen flink botsen met elkaar! Het is belangrijk om je dat bij het ontwerp voor het basiscasco te realiseren.

Naar een juridisch samenhangend basiscasco omgevingsplan – We hebben toch het VNG-casco als voorbeeld? Een goed basiscasco moet juridisch goed in elkaar zitten. Zonder juridische samenhang en basis uitgangspunten kan de praktijk er niet mee werken. Het rechtszekerheidsbeginsel is een van de belangrijkste uitgangspunten. Ook moet de gemeente regels kunnen handhaven. De huidige TPOD’s en voorbeelden in handreikingen zijn vooral ontworpen voor het ICT-gedeelte. Dat is belangrijk, maar het ICT-gedeelte mag niet leidend zijn voor de opbouw van het omgevingsplan. Het omgevingsplan dient uiteindelijk gebruiksgemak op te leveren voor alle gebruikers. Het huidige gevaar zit vooral in het ontbreken van het totaaloverzicht, samenhang en het losraken van de dagelijkse complexe realiteit bij de gemeente. Die is immers weerbarstig en vol met grijstinten. De dagelijkse realiteit is niet zwart/wit en simpel.

TIP 1 Neem niet klakkeloos het casco van de VNG-over – Een casco zorgt voor een basisstructuur. Het is een denkkader en een kapstok voor de opbouw van het omgevingsplan. Zoals de VNG zelf ook aangeeft in hun casco, zijn de regels in die structuur illustratief. Het gaat niet om modelbepalingen. Je kunt er inspiratie aan ontlenen, maar neem dit niet zo maar over. De samenhang is ver te zoeken. Het basis uitgangspunt voor een omgevingsplan moet zijn dat het duidelijkheid biedt voor de praktijk: wat is er toegelaten op een bepaalde locatie? Hoe hoog mag een gebouw zijn? Onder welke voorwaarden? In de praktijk spelen vaak hele basale vragen. Dit verandert niet door de Omgevingswet, of het nu bestemming heet zoals in een bestemmingsplan, activiteit of functie. Een begrijpelijke indeling vormt een belangrijke basis om te kunnen voldoen aan de doelstellingen van de Omgevingswet. Daar is veel denkwerk voor nodig. Onderschat dit niet en neem zelf de regie!

TIP 2 – Neem het rechtszekerheidsbeginsel als uitgangspunt – In Chw-plannen is door veel gemeenten geoefend om alvast te werken met de mogelijkheden van de Omgevingswet. In deze plannen staan vaak ‘zachte regels’ en ‘open normen’ opgenomen. Dit om doelen van de Omgevingswet na te streven met soms verwijzingen naar beleidsregels. Dit klinkt heel mooi. De Raad van State maakt er echter korte metten mee in bijvoorbeeld een uitspraak van 27 oktober 2021. Rechtszekerheid is ontzettend belangrijk voor de praktijk. Hou er dus rekening mee bij het ontwerpen van het juridisch casco!

TIP 3 – Deregulering is mooi, maar niet altijd realistisch – Deregulering valt toe te juichen, hoe minder regels hoe beter. We willen allemaal eenvoud. Vraag je altijd wel af waarom de betreffende regel is opgesteld in het verleden. Met welke doelstelling en geldt die nog steeds? Dit geldt ook voor de eenvoud van een op het oog prettig uitziend casco. Het mag geen cosmetische operatie worden. Het doel dient te zijn: een begrijpelijk en juridisch samenhangend omgevingsplan dat rechtszekerheid biedt. Dit laatste wordt ontzettend onderschat.

Op 1 januari 2023 moet de gemeente het omgevingsplan kunnen wijzigen. Dan kan soepel en vlot met een start-omgevingsplan. Bel 010 – 307 2273 of mail naar contact@omgevingsplanonline.nl voor meer informatie.

Wij, ervaren omgevingsjuristen, helpen gemeenten bij de praktische invoering van een start-omgevingsplan. We zijn praktische denkers en doeners. Op basis van praktijkervaringen weten we met welke praktische obstakels de gemeente moet dealen. Wat we doen:

  • doorlichten tijdelijk omgevingsplan
  • maken van een samenhangend juridisch basis-casco voor het omgevingsplan
  • alle afstemming en overleg met gemeentelijke medewerkers, omgevingsdienst en gemeentebestuur
  • aflevering basisset regels voor omgevingsplan in software.